به گزارش نبض وطن، هفتمین دوره «نشـان دکتر عزت‌الله نگهبان» و دومین دوره «جایزه کتاب دکتر نگهبان» به همت انجمن علمی باستان‌شناسی ایران و با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستان‌شناسی و موزه ملی ایران و با حضور سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و جمعی از باستان‌شناسان و اساتید و کارشناسان مرمت و میراث فرهنگی دوشنبه اول بهمن‌ماه در موزه ملی ایران برگزار شد. این نشان، در این دوره به ناصر نوروززاده چگینی، باستان‌شناس پیشکسوت و فرهیخته ایران به پاس ۵۰ سال فعالیت علمی، آموزشی، پژوهشی و اجرایی در عرصه باستان‌شناسی و میراث فرهنگی ایران اهدا شد.
استاد ناصر نوروززاده چگینی، متولد ۱۳۳۲ در قزوین، یکی از استادان پیشکسوت باستان‌شناسی است که مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۳۵۵ در رشته باستان‌شناسی از دانشگاه تهران دریافت کرد و پس از آن، برای تحصیلات تکمیلی به انگلستان رفت. چگینی در سال ۱۳۵۹، پس از پایان دوره تحصیلات تکمیلی خود به ایران بازگشت و به عنوان موزه‌دار موزه ملی ایران، مدیر پژوهش‌های باستان‌شناسی سازمان میراث‌فرهنگی وقت کشور، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی، باستان شناس و کاوشگر سایت ها و محوطه های باستان شناسی متعددی در ایران و استاد دانشگاه‌های تهران، الزهرا و هنر اصفهان به فعالیت علمی، آموزشی، پژوهشی و اجرایی مشغول بود.
پیشنهاد صالحی‌امیری: ساخت موزه‌ای برای مشاهیر میراث فرهنگی و باستان‌شناسی
سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی که در مراسم اهدا این نشان حضور داشت، با اشاره به اهمیت پاسداشت و گرامی‌داشت پیشکسوتان حوزه میراث فرهنگی و باستان‌شناسان گفت: امروز برای تمام باستان‌شناسان، پژوهشگران، اصحاب میراث فرهنگی و همه افرادی که دل در گروی ایران‌زمین دارند، روز مبارکی است. استادان پیشکسوت در این مراسم درباره شخصیت استاد چگینی صحبت‌هایی را مطرح کردند و این ارزشمند است اما باور من این است که ما در این گونه مراسم‌ها از شخص تجلیل نمی‌کنیم بلکه از شخصیت تجلیل به عمل می‌آوریم.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار کرد: من از سوابق استاد چگینی مطلع شدم که دارای شخصیت فرهنگی بسیار ممتازی است. نقش و وجود انسان‌های فرهیخته در اجتماع بسیار مهم و حیاتی است. فراتر از یک باستان‌شناس، استاد چگینی یک شخصیت فرهنگی برای ایران زمین به حساب می‌آید. از طرفی، ویژگی دوم افراد فرهنگی شاخص ما، این است که به دلیل اخلاق حسنه که جوهر انسانیت است، مورد وثوق هستند و استاد چگینی پرچم‌دار اخلاق است. انسان‌های فرهنگی برای تمدن و میراث ایران‌زمین دارای دغدغه بوده و احساس دلبستگی عمیقی به آن دارند.
صالحی‌امیری ادامه داد: ما همیشه از سرمایه صحبت می‌کنیم اما تصویر اشتباه این است که از مصادیق اقتصادی به‌عنوان سرمایه نام می‌بریم در حالی که مهمترین سرمایه، سرمایه انسانی است؛ چرا که سرمایه انسانی در حقیقت موتور محرکه توسعه در کشور است. سرمایه‌های مانا و نمادین میرایی ندارند و حتی با رفتن آنها روح و آثارشان در جامعه باقی می‌ماند و بر این اساس، استاد چگینی سرمایه مانای جامعه ما است.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: استاد چگینی در حقیقت تربیت‌کننده نسلی است که استمرار فرهنگی خود را حفظ می‌کنند و این بسیار مهم است. استمرار فرهنگی یعنی دغدغه تربیت نسل جوان. استاد چگینی دغدغه این را دارد که نسل جدید را تربیت کند، از این رو ما از شخص تجلیل نمی‌کنیم بلکه از شخصیت تجلیل می‌کنیم و در این مراسم، تجلیل از کسی انجام می‌شود که دغدغه ایران‌زمین را دارد.
او در ادامه با اشاره به اهمیت پاسداشت و گرامی‌داشت پیشکسوتان حوزه میراث فرهنگی و باستان‌شناسان، افزود: یکی از مسائلی که باید در دستور کار قرار گیرد، ساخت موزه‌ای با عنوان موزه مشاهیر میراث فرهنگی و باستان‌شناسی در تهران است. ما وقتی از موزه صحبت می‌کنیم از یک ساختمان با اشیاء ایستا صحبت نمی‌کنیم بلکه موزه پویا مدنظر ما است، موزه‌ای که ارتباط معنایی با مخاطب خود برقرار می‌کند و افراد فرهیخته و باستان‌شناسان و پیشکسوتان و فرهیختگان را معرفی می‌کند تا نسل جوان با تلاش‌ها و کاوش‌ها و فعالیت‌های باستان‌شناسان بیش از پیش آشنا شوند.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیان کرد: ما بیش از هر نیاز دیگر امروز به مفهومی با نام معرفت، فضیلت و انسانیت نیاز داریم، هرآنچه را که انجام می‌دهیم اگر جوهر اخلاق و معرفت نداشته باشد، فاقد ارزش است.
صالحی‌امیری گفت: ما از عناصر فرهنگی خود فاصله گرفتیم، بزرگانی مثل سعدی و حافظ و فردوسی عناصر فرهنگی ما هستند. این عناصر باید به نسل نوجوان و جوان معرفی شوند و افرادی مثل استاد چگینی این عناصر فرهنگی و هویت تاریخی و میراثی ما را به نسل جدید منتقل می‌کنند.
در مراسم اهدا نشان عزت‌الله نگهبان، جمع زیادی از باستان‌شناسان، پیشکسوتان میراث فرهنگی و فعالان این حوزه حضور داشتند. تعدادی از استادان باستان‌شناس و مرمت با تکریم و تجلیل از فعالیت‌های استاد چگینی، به بیان خدمات علمی و فرهنگی این استاد باستان شناس پرداختند و نشان دکتر نگهبان، از سوی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ناصر نوروززاده چگینی اهدا شد.
نشان «دکتر عزت‌الله نگهبان»، از سال ۱۳۹۱ به باستان‌شناسان و فعالانی که جا پای دکتر نگهبان گذاشته‌اند و میراث‌دار هستند، از سوی انجمن علمی باستان‌شناسی اهدا می‌شود.
عزت‌الله نگهبان از جمله باستان‌شناس فرهیخته ایرانی بوده است که در سال ۱۳۰۰ خورشیدی در اهواز به دنیا آمد. تحصیلات خود را در دبستان «جمشید جم» و دبیرستان «فیروز بهرام» و مدرسه «فنی آلمانی» در تهران به پایان برد. او در سال ۱۳۲۸ در رشته باستان‌شناسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۲۹ وارد مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو شد و در مدت چهارسال مدرک فوق لیسانس این دانشکده را کسب کرد. نگهبان، که یکی از سرسخت‌ترین مدافعان منظم‌کردن فعالیت‌های مربوط به باستان‌شناسی بوده‌است و بسیاری از افراد او را دشمن بزرگ قاچاقچیان و دلالان عتیقه در ایران می‌دانستند، در پنجمین کنگره بین‌المللی باستان‌شناسی و هنر ایران در سال ۱۳۴۷، مقاله‌ای ارائه داد و در آن ماده‌ای پیشنهاد کرد که بر اساس آن خرید و فروش اشیای باستانی به صورت غیرمجاز و از طریق قاچاق ممنوع اعلام شود و کنگره را ملزم به صدور قانونی در این زمینه کرد. او با ارائه این مقاله، نقش اساسی در تصویب قطعنامه محکوم‌کردن قاچاق و فروش اشیای عتیقه داشت.
عزت الله نگهبان، بیشترین میزان طلا را در حفاری‌های باستان‌شناسی ایران بدست آورده است و کاوش‌های او در قالب مقاله، گزارش و کتاب، همواره مورد توجه باستان‌شناسان بوده‌است. عزت‌الله نگهبان در تاریخ ۱۶ بهمن ۱۳۸۷ پس از مدت‌ها بیماری در آمریکا درگذشت.
تا کنون «محمد یوسف کیانی»، «محمود موسوی»، «محمدرحیم صراف»، «حکمت‌الله ملاصالحی»، «وستا سرخوش»، «فخری دانش‌پور پرور» و «ناصر نوروززاده چگینی» این نشان را دریافت کرده‌اند.