به گزارش نبض وطن، ساخت و تولید انیمیشن، طی سال‌های اخیر در کشورمان با جدیت بیشتری در حال انجام و انیمیشن‌ها هم مورد استقبال قرار گرفته است؛ در استودیوهای بزرگ انیمیشن‌سازی جهان، پیش‌تر از آنکه یک کاراکتر را به اجرای نهایی برسانند به صدای آن فکر می‌کنند، معمولاً بیشتر بازیگران بزرگ دنیای هالیوود سابقه صداپیشگی به جای شخصیت‌های کارتونی را دارند.
از میان این بازیگران، بسیاری در کار دوبله انیمیشن باقی ماندند و برخی دیگر تنها تجربه‌هایشان به یک یا دو فیلم محدود می‌شود؛ معمولاً بازیگران ویژگی‌های بازی خود را به شخصیتی که به جای آن صحبت می‌کنند، منتقل می‌کنند و به همین دلیل صداپیشگی در نقش یک کاراکتر می‌تواند برای یک بازیگر هم سخت و هم ماندگار باشد.
در ایران هم طی دو دهه اخیر که ساخت انیمیشن‌های سینمایی سرعت و گسترش بیشتری پیدا کرده، بسیاری از سازندگان، به حضور بازیگرانی چهره و شناخته شده به عنوان صداپیشه علاقه دارند. البته ناگفته مشخص است که معمولاً دوبلورهای حرفه‌ای بهتر از بازیگران، از پس این کار برمی‌آیند اما به هر حال فهرستی طولانی از بازیگران هم وجود دارد که تجربه صداپیشگی را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند؛ در این گزارش به انیمیشن‌های ایرانی پرداخته‌ایم که بازیگران شاخص در آنها صداپیشگی کرده‌اند؛ از «هومن حاجی عبداللهی» در «بچه زرنگ» که پرمخاطب‌ترین انیمیشن تاریخ سینمای ایران شده است تا «امین حیایی» در انیمیشن «جمشید و خورشید».
«هومن حاجی عبداللهی» در «بچه زرنگ»
پویانمایی «بچه زرنگ» محصول گروه هنر پویاست که پیش از این با انیمشین‌های «فیل شاه» و «شاهزاده روم» هم مورد توجه قرار گرفته بودند و آثارشان از نظر فنی مورد تقدیر قرار گرفت. مدیر دوبلاژ این اثر، «سعید شیخ‌زاده» از بازیگران کودک دهه ۶۰ است که حالا مدیریت دوبلاژ بسیاری از کارهای کودک را برعهده می‌گیرد. صداپیشگان این انیمیشن بیشتر از میان دوبلورهای حرفه‌ای انتخاب شده‌اند و تنها یک بازیگر مطرح یعنی «هومن حاجی عبداللهی» در این فیلم به عنوان صداپیشه حضور دارد.
«حاجی عبداللهی» یکی از پرکارترین بازیگران در حوزه صداپیشگی است. او که در ابتدای فعالیت حرفه‌ای‌اش، مدتی عضو انجمن گویندگان جوان بود، سال‌های زیادی به عنوان مجری برنامه‌ها و مسابقات تلویزیونی فعالیت داشت تا اینکه با نقش «رحمت» امینی در سریال «پایتخت» به شهرت رسید.
«حاجی عبداللهی» کارنامه پرباری در زمینه صداپیشگی انیمیشن‌های خارجی هم دارد اما برای اولین‌بار در جریان تولید انیمیشن «بچه زرنگ» صدای او روی شخصیت یک ببر مازندرانی قرار گرفت و صداپیشگی انیمیشن سینمایی ایرانی را هم تجربه کرد. او پیش از «بچه زرنگ» در سریال‌های انیمیشنی و عروسکی ایرانی به عنوان دوبلور حضور داشت، اما این فیلم و نقش «ببری» اولین حضور او در یک سینمایی بلند است. او با همان لهجه و کاراکتر «رحمت امینی» در «پایتخت»، به شخصیت «ببری» جان داده است.
«نادر سلیمانی» و «ثریا قاسمی» در «پسر دلفینی»
در سال ۱۳۹۹ «پسر دلفینی» رکوردهای فروش انیمیشن در ایران را جا به جا کرد؛ این فیلم داستان پسری است که در دریا گم می‌شود و با دلفین‌ها زندگی می‌کند؛ گروه ساخت این انیمیشن تصمیم گرفتند به جای جمعی از دوبلورهای حرفه‌ای یا بازیگران مطرح ترکیبی از این دو گروه را برای صداپیشگی «پسر دلفینی» انتخاب کنند.
مدیر دوبلاژ این اثر، «حامد عزیزی» بود و «نادر سیلمانی» و «ثریا قاسمی» به عنوان بازیگران مطرح به جای دو شخصیت آن صحبت می‌کردند؛ در انیمیشن «پسر دلفینی» که سال ۱۳۹۹ به اکران عمومی رسید، شخصیتی دوست داشتنی به نام «ناخدا مروارید» وجود داشت؛ برای صداپیشگی این شخصیت چه از لحاظ فیزیک و چهره و هم چنین داشتن لهجه جنوبی، بهترین گزینه «نادر سیلمانی» بود.
پس از چهار دهه فعالیت حرفه‌ای در سینما و تلویزیون به عنوان بازیگر، این اولین تجربه «سلیمانی» در زمینه دوبله بود که توانست به خوبی از پس آن بر بیاید. سال گذشته نام «ثریا قاسمی» به عنوان یکی از صداپیشگان انیمیشن «پسر دلفینی» اعلام شد. او با صدایی لرزان در نقش پیرزن جادوگر این فیلم صحبت می‌کرد که یکی از نقاط قوت فیلم بود. «قاسمی» از آن بازیگرانی است که کارش را از دوبله و گویندگی رادیو شروع و پس از آن در عرصه بازیگری فعالیت کرد.
در کارنامه او کارهای پرشماری از حضور در گروه دوبلاژ سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی خارجی وجود دارد. اما او صداپیشگی انیمیشن ایرانی را با فیلم «جمشید و خورشید» شروع کرد. او هنوز هم به کار دوبلاژ حرفه‌ای می‌پردازد.
«امین حیایی» در «جمشید و خورشید»
«بهروز یغماییان» را پیشگام انیمیشن‌سازان ایرانی می‌دانند، او سال‌ها در زمینه ساخت انیمیشن‌های کوتاه و سریالی تجربه دارد و اولین کار بلند داستانی او «جمشید و خورشید» است؛ این فیلم بلند در دهه ۸۰ ساخته شد اما تا ۱۰ سال بعد اکران نشد. حضور «امین حیایی» به عنوان صداپیشه از ویژگی‌های مهم گروه صداپیشگان این انیمیشن است. این فیلم ترکیبی از بازیگران و صداپیشگان حرفه‌ای را دور هم جمع کرده بود. «امین حیایی» در دهه ۷۰ تجربه خوانندگی را از سر گذراند، اما هیچ‌وقت از صدایش در زمینه صداپیشگی استفاده نکرد.
در اوایل دهه ۸۰ که «بهروز یغماییان» به دنبال صدایی برای شخصیت اصلی فیلم انیمیشنی «جمشید و خورشید» می‌گشت، «حیایی» پذیرفت تا در نقش اصلی این انیمیشن یعنی «جمشید» حضور پیدا کند. او در جریان این فیلم، خوانندگی ترانه‌های این انیمیشن را هم برعهده داشت و البته تنها تجربه «حیایی» در زمینه صداپیشگی بود.
«پرویز پرستویی»، «حامد بهداد» و «لیلا حاتمی» در «آخرین داستان»
«اشکان رهگذر» بر اساس داستانی از شاهنامه فردوسی انیمیشن «آخرین داستان» را ساخته و طراحی و ترکیب صدای آن را به «علیرضا علویان» سپرده است. یکی از ویژگی‌های این انیمیشن، سپردن صداپیشگی همه نقش‌ها به بازیگران مطرح است، از جمله «پرویز پرستویی»، «حامد بهداد»، «لیلا حاتمی»، «ملیکا شریفی‌نیا» و «فرخ نعمتی».
انتخاب صداپیشگان این انیمیشن برعهده «تینا پاکروان» بود. «آخرین داستان» به موفقیت‌های جهانی زیادی رسید و برای نمایندگی سینمای ایران در اسکار هم انتخاب شد. اما گروه صداپیشگان این انیمیشن یکی از اتفاق‌های قابل توجه در انیمیشن‌سازی داخلی به شمار می‌رود.
«پرستویی» از دهه ۷۰ به گویندگی و دکلمه در میان آلبوم‌های موسیقی روی آورد. او حتی یک آلبوم هم به صورت صوتی درباره زندگی خودش منتشر کرد و پس از آن در مستندهای مختلف هم صداپیشگی می‌کرد. اما ورود او به دنیای صداپیشگی انیمیشن با «جمشید و خورشید» شکل گرفت.
«پرستویی» در این فیلم صداپیشه دو نقش «منجم» و «کارام» بود. این تجربه بار دیگر برای «پرویز پرستویی» در اواخر دهه ۸۰ تکرار شد و در انیمیشن «آخرین داستان» باز هم در دو نقش «شاه تهماسب» و «ارشیا» وزیر، صداپیشگی کرد. «آخرین داستان» یک راوی دارد.
این شخصیت «شهرزاد» دختر «جمشیدشاه» است که «لیلا حاتمی» می‌پذیرد تا به جای این نقش صداپیشگی کند. البته بعد از این تجربه او دو بار دیگر هم تجربه صداپیشگی را به عنوان گوینده و راوی در آثار سینمایی «صفی یزدانیان» تجربه کرد.«حامد بهداد» چهره شناخته شده دنیای بازیگری است، اما شاید دومین حرفه او که در ذهن مخاطب و طرفدارانش پررنگ است، خوانندگی باشد.
او کار با صدا را بلد است و به همین دلیل در کارنامه کاری‌اش سابقه نریشن‌گویی یا همان گفتار متن چند مستند به چشم می‌خورد؛ «آخرین داستان» سال ۱۳۹۷ و حدود یک دهه پس از شروع ساخت در جشنواره‌های داخلی و خارجی به نمایش درآمد و صدای «حامد بهداد» به عنوان صداپیشه «ضحاک» به گوش مخاطب رسید.
«بهرام رادان»، «هدیه تهرانی» و «مهران مدیری» در «تهران ۱۵۰۰»
«تهران ۱۵۰۰» لقب اولین انیمیشن بلند سینمایی ایرانی را در اختیار دارد، فیلمی که در اواخر دهه ۸۰ توسط «بهرام عظیمی» ساخته شد و قرار بود قصه‌هایی را از دو قرن بعد تعریف کند. حضور بازیگران چهره به عنوان صداپیشه یکی از ویژگی‌های مورد توجه این انیمیشن بود که برای اولین بار در ایران اتفاق می‌افتاد. مدیر دوبلاژ این اثر «مهرداد رئیسی» بود و بازیگرانی مانند «هدیه تهرانی»، «مهران مدیری» و «بهرام رادان» در آن حضور داشتند.
از اواخر دهه ۸۰ که بحث تولید انیمیشن «تهران ۱۵۰۰» مطرح شد، قرار بود که کاراکترهای این انیمیشن بر اساس چهره بازیگران ایرانی طراحی شوند و هر بازیگر هم جای خودش صحبت کند. «بهرام رادان» تنها یک بار تجربه صداپیشگی انیمیشن را در کارنامه خود دارد و آن صحبت به جای شخصیت «جواد» در انیمیشن «تهران ۱۵۰۰» است.
این شخصیت از کاراکترهای اصلی این فیلم بود. «رادان» به تازگی در پروژه فیلم‌خوانی برای نابینایان حضور پیدا کرده و متن فیلم «دکتر ژیواگو» را بازخوانی کرده است. اما حضور به عنوان صداپیشه دیگر در کارنامه کاری او تکرار نشد. «هدیه تهرانی» به عنوان یکی از بازیگران اصلی انیمیشن «تهران ۱۵۰۰» و در نقش «نازی» برای صداپیشگی انتخاب شد.
حضور «تهرانی» در این انیمیشن از نقاط قوت «تهران ۱۵۰۰» بود اما از آن جایی که این بازیگر اصولاً گزیده کار است، پس از این انیمیشن، دیگر پیشنهادها حضور به عنوان صداپیشه را نپذیرفت. «مهران مدیری» کار هنری حرفه‌ای را با نمایش‌های رادیویی شروع کرد و در کنار بازیگری، خوانندگی را به شکل جدی دنبال کرد بنابراین از زیر و بم صداسازی و صداپیشگی دور نبود. اما او تنها یک بار در انیمیشن پربازیگر «تهران ۱۵۰۰» تجربه صداپیشگی را داشت. او در این فیلم به جای نقش اصلی کاراکتری به نام «اکبر آقا» صحبت می‌کرد.
