کابوس سیاه خشکسالی میهمان هرشب و روز کشاورزان لنجان

به گزارش نبض وطن، کابوس سیاه خشکسالی میهمان هرشب و روز کشاورزانی بود که قوت لایموت آنان به کاشت و برداشت وابسته بود. چشم‌ها بر آسمان و دستان تهی از مایه حیات بود و در این میان، خان و مان و زراعت بود که در پیش چشمان رعیت در آتش خشکی می‌سوخت.
ولی ناگهان خوان نعمت ایزدی گسترده شد و بذل عنایات رب‌الارباب کام زمین تشنه را سیراب کرد؛ آب روشنی‌بخش خانه رعیت شد و کورسوی امیدی که می‌رفت در تندباد زمانه خاموش شود را بار دیگر شعله‌ور کرد.
اما شهد شیرین جریان آب در کام کشاورزان لنجان چندان ماندگار نشد و تصمیم برخی مسئولان، راه را بر بهره کشاورزان بست. کشاورزان این شهرستان همچنان به مسائلی همچون حق‌آبه و ممنوعیت کشت محصولات اساسی همچون برنج اعتراض دارند. در این باره با میلاد مؤذنی، نایب رییس صنف کشاورزان لنجان گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:
خشکسالی‌های مکرر در سالیان گذشته چه تأثیری بر منابع آبی منطقه داشته است؟
کاهش نزولات آسمانی از یک سو و عدم مدیریت صحیح تقسیم آب از سوی دیگر، سبب ایجاد مشکلات متعدد در حوضه آبریز زاینده‌رود شد و خشک شدن این رودخانه باعث کاهش نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی شد. سال گذشته یکی از خشکترین سال‌های آبی برای لنجان و کشاورزان رقم خورد به گونه‌ای که قنوات این شهرستان خشک و ورودی آب به بستر رودخانه به شدت کاهش یافت؛ رودخانه همیشه خروشان زاینده‌رود خشک شد و به دلیل کشت نشدن برنج تامین معیشت کشاورزان نیز به خطر افتاد.
آیا کشاورزان لنجان هنوز به حق‌آبه خود اعتراض دارند؟
من به عنوان عضو کوچکی از جامعه کشاورزان شهرستان لنجان همراه با دیگر اعضای این صنف تلاش می‌کنیم تا بتوانیم برای دفاع از حق‌آبه کشاورزان به گوشه‌ای از وظیفه خود عمل کنیم و مطالبه به حق قشر زحمتکش کشاورز و دیگر مردم شهرهای این شهرستان و دیار خود را به گوش مسئولان و همه مردم ایران برسانیم. وضعیت اسف بار زاینده‌رود و کشاورزان شهرستان لنجان یک‌شبه به وجود نیامده است، این مشکل در نتیجه سوءمدیریت و بارگذاری‌های بیش از حد بر روی این رودخانه در چند دهه گذشته بوجود آمده است.
بحران زاینده‌رود و حق‌آبه کشاورزان مسئله‌ای برای آزمون خطا نیست، زیرا این مسئله به زندگی جمعیت قابل توجهی مربوط است و عدم مدیریت صحیح منابع آبی در استان بالادست و استان اصفهان، هزاران ضرر و زیان نه تنها به کشاورزان بلکه به محیط زیست استان و شهرستان لنجان وارد کرده است.
کشاورزان برای مطالبه حق‌آبه خود به چه چیز استناد می‌کنند؟
کشاورزان استان اصفهان براساس “طومار تاریخی شیخ بهایی” از قدیم الایام از محل زاینده‌رود دارای سهم و حق‌آبه هستند. در شرایطی که پس از سالیان طولانی شاهد اخذ تصمیمات نادرست و بدون کارشناسی از سوی برخی مسئولان بوده‌ایم و این تصمیمات سبب شده تخصیص آب به حوزه کشاورزی در این استان به بن‌بست برسد، همچنان برخی مسئولان و متولیان امر اراده‌ای بر استفاده از ظرفیت مردم در اخذ تصمیم‌ها ندارند.
باید توجه داشت مطابق مصوبه ۹ ماده‌ای نباید بارگذاری جدیدی در حوضه زاینده‌رود صورت گیرد، چراکه بارگذاری جدید در حوزه‌های مختلف شرب، صنعت و حتی توسعه کشاورزی باعث خواهد شد برای همیشه زاینده‌رود را از دست دهیم، اما برخی مواقع شاهد اجرای طرحهایی چون بن- بروجن هستیم که خلاف مصوبه ۹ ماده‌ای است.
کشاورزان در این زمینه چه انتظاری از مسئولان دارند؟
امروز برخی مسئولان و حتی مراجع تحقیق و توسعه علمی در سکوت محض به سر می برند و این سکوت باعث می‌شود برخی اشتباهات را نیز مرتکب شوند که یکی از اشتباه بزرگ به وقوع پیوسته در حوزه کشاورزی طرح نکشت برنج در شهرستان لنجان است. برخی مسئولان طی دهه‌های اخیر با نادیده گرفتن حقوق کشاورزان استان و این شهرستان و حق‌آبه آن‌ها، اقدام به بارگذاری بر روی زاینده‌رود کردند و امروز نیز با ارایه پیشنهاد حذف برنج لنجان به فرافکنی و تطهیر اشتباهات خود پرداخته و اقدام به ذبح ارتزاق کشاورزان می‌کنند. کشت قالب شهرستان لنجان از دیرباز برنج بوده که نوعی کشت بهاره محسوب می‌شود، پس هرگونه کشت در این فصل نیاز به آب بهاره دارد، اما شاهد هستیم مسئولان امر طی نامه‌ای از عدم تخصیص حق‌آبه بهاره به شهرستان لنجان خبر می‌دهند پس مطمئنا این حرکت به منزله حذف هرگونه کشت در این شهر است.
آیا کشاورزان لنجان با حذف برنج و کاشت محصولات جایگزین مخالف هستند؟
برخی مسئولان استانی و کشوری در زمان کشت برنج لنجان دم از اصلاح و تغییر الگوی کشت برنج بدون ارائه کشت جایگزین مناسب و تحویل سهمیه آب مطمئنه می‌زنند. مشکل کم آبی طی سالهای گذشته تاثیر گسترده‌ای بر روند افزایش تغییر مشاغل مرتبط با حوزه کشاورزی به دنبال داشته و باید به این نکته کلیدی توجه داشت که هرگونه اصلاح کشت نیازمند مقدماتی همچون در نظر گرفتن اقلیم، نوع خاک، زیرساختها و از همه مهمتر تعهد برای تامین آب مطمئنه و ارایه برنامه‌های کارشناسی شده است و این درحالی است که طی سالهای اخیر به هیچ یک از این مسائل توجه نشده است.
وقتی مسئولان سخن از کشت جایگزین به میان می‌آورند باید به این نکته توجه کنند که آیا این محصول جزء کشت‌های استراتژیک کشور است؟ آیا با فرهنگ مردم آن منطقه همخوانی دارد؟ آیا کشت جایگزین برنج می‌تواند اشتغال جانبی که این کشت در مرحله کاشت، داشت و برداشت همراه دارد را داشته باشد.