به گزارش نبض وطن، طی ۱۰ سال گذشته سن جذب دانشجوی مقطع کارشناسی در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان به فراخور سال‌های مختلف متفاوت بوده، اما در سال‌های اخیر شرط سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان بین ۲۲ و ۲۴ سال در رفت و برگشت بوده است؛ به‌طوری که در کنکور سال گذشته، سال جاری و حتی کنکور اختصاصی تربیت معلم ۱۴۰۳ یا همان کنکور اختصاصی دانشگاه فرهنگیان که سال آینده برای نخستین بار به صورت مجزا از کنکور سراسری برگزار می‌شود، حداکثر سن ورود به دو دانشگاه یاد شده ۲۴ سال تمام اعلام شد.
ایجاد این محدودیت سنی برای ورود به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی همواره مورد نقد متقاضیان بالای ۲۴ سال ورود به این دو دانشگاه بوده است، موضوعی که وزارت آموزش و پرورش دلیل آن را ملاحظاتی عنوان می‌کند که باید برای تربیت یک معلم کارآمد در نظر گرفت. درواقع وزارت آموزش و پرورش معتقد است «تربیت» فرد برای معلمی فرآیندی است که نمی‌توان آن را از سنی به بعد که شخصیت فرد شکل گرفته به درستی اجرا کرد از این رو باید برای ورود به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی یک محدودیت سنی در نظر گرفت.
در این میان، اما از آنجا که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان از بدو ورود به دانشگاه، استخدام شده و سنوات برای آنها حساب می‌شود، تابستان امسال هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با شکایت فردی از وزارت آموزش و پرورش با موضوع «شرط سنی استخدام رسمی آزمایشی وزارت آموزش و پرورش از طریق دانشگاه فرهنگیان در آزمون سراسری سال ۱۴۰۱»، این شرط سنی را ابطال کرد.
هیئت عمومی دیوان عدالت اداری با استناد به ماده ۴۲ و ۴۳ قانون مدیریت خدمات کشوری، «تعیین محدوده سنی برای دانشجویان ورودی دانشگاه فرهنگیان که از آغاز تحصیل خود استخدام می‌شوند و رعایت مقررات عمومی استخدام از جمله حداکثر سن استخدام در خصوص آنها الزامی است» را خلاف قانون دانسته و شرط سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان را ابطال کرد و قانونا دانشگاه فرهنگیان باید سقف سنی ورود دانشجو به این دانشگاه را از ۲۴ سال به ۴۰ سال تغییر می‌داد، اما از آنجایی که این رأی پس از برگزاری کنکور ۱۴۰۲ صادر شده بود و عملاً سازمان سنجش و وزارت آموزش و پرورش با کمبود زمان و فرصت مواجه بودند، امکان اصلاح روندها برای کنکوری‌های ۱۴۰۲ وجود نداشت و کنکوری‌های امسال با همان شرط سنی ۲۴ سال وارد دانشگاه فرهنگیان شدند.
به این ترتیب، امسال ۱۳۰ نفر از داوطلبان کنکور ۱۴۰۲ درحالی در دانشگاه فرهنگیان قبول شدند که به دلیل اختلاف یک تا سه ماهه با سن تعیین شده ۲۴ سال، نتوانستند در مصاحبه این دانشگاه فرهنگیان برای ورود به آن شرکت کنند، از این‌رو وزیر آموزش و پرورش در راستای تمکین از رأی دیوان عدالت اداری به دانشگاه فرهنگیان برای انجام مصاحبه با این ۱۳۰ نفر نامه زد؛ اخیراً مصاحبه این ۱۳۰ نفر نیز انجام شد و قرار بر این است که نتایج از طریق سازمان سنجش اعلام شود.
با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، سن ورود به دانشگاه فرهنگیان به صورت قطعی تعیین تکلیف شد
در واقع دیوان عدالت اداری تاکید دارد که همه امور باید به صورت قانونی اجرایی شوند و تعیین سقف سنی ورود برای دانشگاه فرهنگیان نیز نیازمند یک مصوبه قانونی است، از این‌رو وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که این موضوع را از طریق شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری خواهد کرد. در همین راستا نهایتاً شورای عالی انقلاب فرهنگی با تصویب نظام نامه «سنجش و پذیرش دانشجوی متعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش» در ۲۶ دی سال جاری، سقف سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان را تعیین تکلیف کرد.
این نظام نامه دوازدهم بهمن امسال به وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان اداری و استخدامی کشور، سازمان برنامه و بودجه کشور، دانشگاه فرهنگیان و ستاد راهبری و نظارت تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است و مواد آن از سال آینده برای کنکور تربیت معلم ۱۴۰۳ یا همان کنکور اختصاصی دانشگاه فرهنگیان که سال آینده برای اولین بار به صورت اختصاصی و مجزا از کنکور سراسری برگزار می‌شود، اجرا خواهد شد.
نظام نامه «سنجش و پذیرش دانشجوی متعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش» دارای ۱۸ ماده است که تمام مواد آن به لزوم برگزاری آزمون اختصاصی تربیت معلم برای ورود به دانشگاه فرهنگیان مجزا از کنکور سراسری از سال ۱۴۰۳ به بعد و شرایط و نحوه برگزاری این کنکور تاکید دارد.
۲۴ سال به بالاها نمی‌توانند درس «معلمی» بخوانند
در ماده ۱۶ این نظام نامه به صراحت قید شده است که حداکثر سن مجاز برای ثبت‌نام در آزمون اختصاصی دانشگاه فرهنگیان، ۲۴ سال تمام است که مبنای آن اول مهر هرسال تحصیلی در نظر گرفته می‌شود و این شرط برای متقاضیان ورود به دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ و پس از آن اعمال می‌شود، بنابراین پرونده مناقشه بر سر سن ورود به دانشگاه فرهنگیان از این پس بسته می‌شود و بالای ۲۴ ساله‌ها دیگر نمی‌توانند در دانشگاه فرهنگیان درس «معلمی» بخوانند.
بر اساس «نظام نامه سنجش و پذیرش دانشجوی متعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش» که به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است، از سال آینده به بعد، دانشگاه فرهنگیان برای جذب دانشجو کنکور اختصاصی و مجزا از کنکور سراسری برگزار می‌کند.
این آزمون توسط سازمان سنجش آموزش کشور به‌صورت سالانه یک‌بار و مستقل از آزمون سراسری برگزار می‌شود؛ اما از آنجا که سال آینده اولین سال اجرای این مصوبه و برگزاری کنکور اختصاصی تربیت معلم و مجزا از کنکور سراسری است، زمان برگزاری این کنکور در سال ۱۴۰۳ را همزمان با کنکور سراسری تعیین است و در اردیبهشت ۱۴۰۳ برگزار می‌شود. دفترچه سوالات کنکور فرهنگیان نیز در قالب یک دفترچه ویژه آزمون اختصاصی تربیت معلم، علاوه بر دفترچه‌هایی که به داوطلبان در هر یک از گروه‌های آزمایشی تحویل می‌شود، در روز آزمون توزیع می‌شود.
همچنین آزمون اختصاصی ویژه دانشگاه فرهنگیان، زیرگروه ندارد و در سال ۱۴۰۳ پذیرش دانشجو معلم همانند آزمون سراسری بر مبنای گروه آزمایشی انجام می‌شود.
کنکور تربیت معلم دو مرحله‌ای است و شامل یک بخش آزمون کتبی و یک بخش ارزیابی تکمیلی می‌شود؛ به این معنا که افراد در صورت قبولی در آزمون کتبی برای ارزیابی تکمیلی، انجام مصاحبه، انجام گزینش و احراز صلاحیت اشتغال در حرفه معلمی به صورت چند برابر ظرفیت فراخوانده می‌شوند و در صورت قبولی در این ارزیابی تکمیلی می‌توانند برای معلم شدن به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی راه یابند.
داوطلبان می‌توانند یکی از پنج رشته تجربی، ریاضی، انسانی، هنر یا زبان را برای شرکت در کنکور تربیت معلم انتخاب کنند. کنکور کتبی تربیت معلم نیز خود شامل دو بخش است که یک بخش آن معطوف به سوالات چهارگزینه‌ای علمی درباره دروس یکی از پنج رشته انتخابی داوطلب می‌شود و بخش دیگر معطوف به سوالات چهارگزینه‌ای با دو عنوان «هوش و استعداد معلمی» و «تعلیم و تربیت اسلامی» در راستای ارزیابی شایستگی‌های معلمی داوطلب می‌شود.
ضرایب دروس رشته‌های مختلف اعم از ریاضی، تجربی، انسانی، هنر و زبان در کنکور «تربیت معلم» همانند ضرایب دروس این رشته‌ها در کنکور سراسری است، اما ضرایب مواد امتحانی ویژه دفترچه آزمون اختصاصی تربیت معلم متفاوت است و «هوش و استعداد معلمی» با ضریب ۳، «تعلیم و تربیت اسلامی» با ضریب دو در نظر گرفته شده است.
درواقع قبولی در دانشگاه فرهنگیان بستگی به سه مؤلفه یعنی تراز افراد در کنکور تربیت معلم که شامل سوالات مربوط به گروه آزمایشی (تجربی، ریاضی، انسانی، هنر و زبان‌های خارجی) و نیز سوالات بخش «هوش و استعداد معلمی» و «تعلیم و تربیت اسلامی» می‌شود، تأثیر قطعی سابقه تحصیلی داوطلبان و نیز وضعیت ارزیابی شایستگی معلمی آنها دارد.
درواقع داوطلبان باید علاوه بر شرکت در کنکور و آزمون کتبی، در مصاحبه نیز شرکت کنند تا شایستگی آنها برای معلم شدن ارزیابی و محرز شود، در این ارزیابی شایستگی معلمی که توسط وزارت آموزش و پرورش در طول سال و یا در بازه زمانی اجرای آزمون اختصاصی ویژه دانشگاه فرهنگیان برگزار می‌شود، دو بخش شایستگی‌های عمومی و تخصصی داوطلبان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
سازمان سنجش آموزش کشور باید حداکثر ۳۰ روز کاری پس از برگزاری آزمون اختصاصی ویژه دانشگاه فرهنگیان، به میزان چند برابر ظرفیت رشته محل‌های اعلامی، داوطلبان را جهت بررسی ارزیابی شایستگی معلمی به وزارت آموزش و پرورش معرفی کند.
برای کنکور ۱۴۰۳ ضرایب دروس این آزمون برای گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر و زبان‌های خارجی (به جز دروس ویژه آزمون اختصاصی تربیت معلم) همانند ضرایب آزمون سراسری خواهد بود، اما وزارت آموزش و پرورش مکلف است برای سنوات بعدی؛ میزان تأثیر نمرات و امتیازات، مواد و ضرایب دفترچه ویژه آزمون اختصاصی تربیت‌معلم، زمان، روش پذیرش و شرایط و ضوابط مربوطه را یک‌سال پیش از آزمون اختصاصی ویژه دانشگاه فرهنگیان تعیین و برای تصویب به ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کند.
سهم سابقه تحصیلی در کنکور ۱۴۰۳ تربیت معلم نیز همانند کنکور سراسری، ۵۰ درصد و سهم مصاحبه و ارزیابی شایستگی معلمی داوطلبان ۲۵ درصد است، بنابراین آزمون کتبی کنکور تربیت معلم سهمی ۲۵ درصدی دارد، اما از آنجا که دفترچه سوالات کنکور تربیت معلم شامل دو بخش، یک بخش مربوط به سوالات علمی و متناسب با یکی از پنج رشته تحصیلی تجربی، ریاضی، انسانی، هنر و زبان و بخش دیگر مربوط به شایستگی‌های مورد نیاز برای معلمی اعم از «هوش و استعداد معلمی» و «تعلیم و تربیت اسلامی» می‌شود؛ سهم ۲۵ درصدی سوالات کنکور تربیت معلم نیز در این دو بخش تقسیم شده است؛ به طوری که سوالات چهارگزینه‌ای دفترچه کنکور تربیت معلم که معطوف به یکی از پنج رشته یاد شده می‌شود، سهم ۱۵ درصدی و سوالات مربوط به شایستگی معلمی سهم ۱۰ درصدی دارد و مجموعاً هر دو بخش سهم ۲۵ درصدی برای قبولی فرد در دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی خواهند داشت.
۱۳۰ داوطلب بالای ۲۴ سال دانشگاه فرهنگیان ابتدا باید «مصاحبه» شوند / «سقف سنی» این دانشگاه پابرجاست
علی فرهادی معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزیر آموزش و پرورش درباره موضع این وزارتخانه درباره رأی دیوان عدالت اداری و برداشته شدن سقف سنی دانشگاه فرهنگیان برای داوطلبان کنکور ۱۴۰۲، اظهار کرد: تابع قانون هستیم، قانون هرچه بگوید تمکین می‌کنیم، چراکه اجرای قانون بد بهتر از بی‌قانونی است، بالاخره قانون باید حکمران باشد و به حکمرانی مبتنی بر قانون اعتقاد داریم و موظف هستیم حتی اگر دلمان نخواهد این رأی را اجرا کنیم.
وی افزود: اگر موضوعی مبتنی بر منافع وزارت آموزش و پرورش و دستگاه تعلیم و تربیت هم نباشد، اما قانون حکم کند، از قانون تمکین می‌کنیم؛ این موضع رسمی وزارت آموزش و پرورش است. با این کار مخالف هستیم، اما اگر قانون تکلیف کند از آن تمکین کرده و آن را اجرا می‌کنیم.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزیر آموزش و پرورش افزود: رسماً اعلام می‌کنیم، از آنجا که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان دانشجو معلم هستند و بدواً استخدام آنها به عنوان دانش آموخته دانشگاه فرهنگیان نیست، قراردادن سقف سنی ۴۰ سال برای دانشجو شدن در این دانشگاه به جهت محاسبات ریاضی، شدنی نیست.
وی ادامه داد: اگر این فرد در طول عمر خود به هیچ وجه مرخصی و یا مرخصی بدون حقوق نگیرد و خیلی مرتب و منظم سر کار آید و سر ۳۰ سال بازنشسته شود؛ نهایتاً در سن ۷۴ سالگی بازنشسته می‌شود. ما تأیید می‌کنیم و همه کارشناسان تأیید می‌کنند که ۷۴ سالگی سنی نیست که کسی بتواند تدریس کند و عملاً از ۶۵ سالگی به بعد کار کردن تمام وقت مخاطرات دارد.
فرهادی در پاسخ به اینکه این داوطلبان می‌گویند اغلب ما زیر ۳۰ سال هستیم و بر فرض اینکه کسی بخواهد با سن ۴۰ سالگی در کنکور دانشگاه فرهنگیان شرکت کرده و قبول شود، در واقع فردی نخبه است و باید مورد تقدیر قرار گیرد، تصریح کرد: بالاخره نخبگی این افراد باید طوری باشد که بتوانند در آموزش و پرورش ادامه خدمت دهد، ما درباره قانونی صحبت می‌کنیم که نمی‌توانیم بر روی آن قسم بخوریم که چند نفر از این داوطلبان نزدیک ۴۰ سال هستند و چند تا زیر ۳۰ سال هستند.
وی افزود: یک دانشجو معلم اگر در ۴۰ سالگی به دانشگاه فرهنگیان بیاید به این معنی است که ۴۰ سال است، اما هنوز دیپلم دارد و بعد از چهار سال زمانی مدرک لیسانس را می‌گیرد که ۴۴ ساله است.
به گفته وی، تقریباً ۱۳۰ داوطلب کنکوری ۱۴۰۲ هستند که چون سن آنها بالای ۲۴ سال است، نتوانستند در این دانشگاه ثبت نام کنند و این دانشگاه با آنها مصاحبه انجام نداده است، از این‌رو با تمکین وزارت آموزش و پرورش ابتدا باید دانشگاه فرهنگیان با این ۱۳۰ نفر مصاحبه انجام دهد و پس از قبولی آنها در این مصاحبه، اسامی آنها برای ثبت نام نهایی به سازمان سنجش اعلام می‌شود.
فرهادی در پاسخ به اینکه مصاحبه این ۱۳۰ نفر چه زمانی انجام می‌شود، بیان کرد: حدوداً یک هفته است که این نامه را به دانشگاه فرهنگیان داده‌ایم و آنها نیز مشغول هستند، ابتدا باید دانشگاه فرهنگیان این مصاحبه را با این افراد انجام دهد و بعد اسامی را به سنجش اعلام کند تا بتوانند آنها را ثبت نام کنند؛ این مصاحبه هم همانند مصاحبه‌های آزمون استخدامی است و بحث گزینش مطرح است.
