به گزارش نبض وطن، این روزها فرصتی برای خواندن بیشتر در شبهای بلند زمستان است؛ زمستان سال جاری هر چند خشک و کمبارش است، اما کتاب خواندن و مطالعه کردن بارش فکری خوبی ایجاد میکند که حاصل آن علم و دانش و آگاهی بیشتر است؛ بر همین اساس در طرح «کتابخوان ماه» از سوی نهاد کتابخانههای عمومی کشور هر ماه چهار تا پنج کتاب با موضوعات مختلف برای سلیقههای گوناگون معرفی میشود که فرصت مناسبی است تا در یک ماه، جمعیت قابل توجهی از علاقهمندان به کتاب و کتابخوانی، کتاب یا کتابهای مشترکی را در استانهای مختلف مطالعه کنند.
منابع طرح کتابخوان ماه، ویژه دی ۱۴۰۲ شامل چهار کتاب «زندگی با ضربالمثلها»، «سرباز قاسم سلیمانی»، «فاطمه (س) علی است» و «بازی بزرگ» است، که در ادامه آنها را مرور و تا حدودی معرفی میکنیم.
فاطمه علی است
پدیدآور: علی قهرمانی
ناشر: کتاب جمکران
تعداد صفحات: ۱۹۲
زوج معصوم و بیهمانند طول تاریخ، زندگی مشترکشان، لحظه لحظهاش پر از درس است؛ پر از نکته که انسان متوجه شود در فراز و فرود زندگی، بهترین عملکرد چگونه باید باشد. زیرعنوان کتاب عبارت است از: داستانهایی کوتاه از بلندای سبکزندگی حضرت صدیقه طاهره (س) و امیر مؤمنان (ع) که به خوبی گویای محتوای کتاب است.
مطالب مختصر است و نثر نیز خوشخوان و روان؛ تنوع مطالب هم کمنظیر و حسنگزینش نویسنده از دل منابع روایی و تاریخی به شکلی بوده که منظومهای کاربردی را برای زندگی به سبک بندگی در بستر خانواده به مخاطب ارائه میدهد. تسلط نویسنده به مبانی تاریخی و روایی باعث شده است تا از خیل انبوه منابع، بهترینها گزینش شود و قلم قوی او نیز موجب شده است که در بازآفرینی این متون، ضمن حفظ امانت، نثری امروزی داشته باشند و مخاطب بهراحتی بتواند با آن ارتباط برقرار سازد.
فصول چهارگانه کتاب عبارت است از: «تولد دو نور»، که به داستان ولادت و بالندگی آن دو معصوم میپردازد، «پیوند دو دریا»، که ماجراهای شورانگیز وصلت آن دو نور را میخوانیم، «داستان زندگی»، که ما را با داستنکهایی جذاب از زندگی و سلوک آن دو چراغ هدایت آشنا میسازد و «در فراق یار» که حین و بعد از شهادت مظلومانه حضرت صدیقه کبری (س) را روایت میکند.
سرباز قاسم سلیمانی
پدیدآور: مصطفی رحیمی
ناشر: خط مقدم
تعداد صفحات: ۵۸۴
این کتاب تلاشی ستودنی و در خور تقدیر برای ترسیم حتیالامکان جامع ابعاد مختلف زندگی سردار شهید حاج «قاسم سلیمانی» از تولد تا شهادت است. کتاب «سرباز قاسم سلیمانی» کتابی است که کاملاً بدون عجله و با دقت، حوصله و تحقیق و مصاحبههای فراوان در ۱۰ فصل تدوین شده است. کتاب درباره مردی است که دشمنان و معارضانش دربارهاش گفتهاند: «او در همه جا هست و در هیچجا نیست. ژنرالی به شدت کمحرف که میتواند هر عملیات آمریکا در آسیا را به شکست بشکاند. شمشیر ایران در غرب آسیا. قدرتمندترین مسئول امنیتی غرب آسیا. فرمانده سایهها و…»؛ شخصیتی که هر چه بیشتر اصرار و تلاش بر گمنامی کرد، خدا بیشتر خواست محبوب و مشهورش گرداند و آنچه خدا خواست، شد و مزد مجاهدتش را با شهادت و بدرقهای کمنظیر گرفت.
۹ فصل نخست کتاب به فرازهای مهم تاریخ زندگانی «حاج قاسم» اختصاص یافته است؛ ولادت و دوران کودکی و دوران نوجوانی در زمان شاه، آغاز انقلاب و حضور در دفاع مقدس، مبارزه با اشرار جنوب شرق کشور، فرماندهی سپاه قدس و نخستین اقدامات در افغانستان و لبنان و بوسنی، ظهور داعش و مبارزه با داعش در سوریه و عراق که ۳ فصل کتاب را به خود اختصاص داده است.
فصل یکی مانده به آخر که بسیار جالب توجه است و به بسیاری چراها پاسخ گفته است با عنوان: «شهادت؛ آخرین بارانداز» و البته فصل پایانی با عنوان: «نقبی به درون»؛ در این فصل بسیار مهم است که نویسنده در ورای تمام اقداماتش در دوران مسئولیت، تلاش کرده است تا ابعاد زیربنایی شخصیت کمنظیر شهید حاج «قاسم سلیمانی» را برای مخاطب از دل بیان خاطرات عیان سازد؛ اینکه او چگونه زیست که اینگونه شهید شد؟
بازی بزرگ
(جلد ۱۲ از مجموعه سرگذشت استعمار)
پدیدآور: مهدی میرکیایی
ناشر: سوره مهر
تعداد صفحات: ۱۶۵
مجموعه «سرگذشت استعمار» را «مهدی میرکیانی» که تخصص در تاریخ و تخصص در خلق آثار جذاب ادبی برای نوجوانان را توأمان دارد، چنان گیرا نگاشته است که مخاطب دلش نمیخواهد دیگر کتاب را رها کند و این یک موفقیت بزرگ برای خلق اثر تاریخی برای نوجوانان است. جلد ۱۲ از این مجموعه ارزشمند، مربوط به یکی از بزرگترین قهرمانان مبارزه با استعمار، یعنی «میرزا تقیخان امیرکبیر» است. در این کتاب، نفوذ و جاسوسی گستردهی انگلیسی در جایجای ایران در عصر قاجار، بهخوبی با استنادات قوی و محکم و با جذابیت بیان شده، همچنین کتاب، رقابت جاسوسی و نفوذ در ساختار قدرت در آن برهه میان انگلستان و روسیه را به خوبی عیان ساخته است. انگلیسیها به این رقابت با روسها بر سر نفوذ و تسلط بر ایران، «بازی بزرگ» میگفتند!
در این مجموعه به بعضی از مهمترین چراهای تاریخی به شکلی عمیق و جالب توجه پاسخ گفته شده است، مثلاً اینکه انگلستان به چه دلیل خواست افغانستان از ایران جدا شود و برای تحقق این هدف چه اقداماتی انجام داد، از بخشهای بسیار قابل تأمل تاریخ قاجار است که بسیار عبرتآموز است. از سوی دیگر، اقدامات ضد استعماری «قائممقام فراهانی» و «میرزا تقیخان امیرکبیر» و نیز خائنان به این آب و خاک که اسرار مملکتی را به اجانب میرساندند و به دنبال محقق ساختن اوامرشان بودند نیز در کتاب به زیبایی تصویر شده است.
نکات بسیار ناب و کمتر شنیدهشدهای را «مهدی میرکیایی» از دل تاریخ بیرون کشیده و به زیبایی مقابل دیدگان ما قرار داده است که میتواند برای عبرت و بصیرت امروز ما بسیار راهگشا باشد؛ مثلاً آیا میدانستید بر اساس یکی از بندهای قرارداد ترکمانچای، روسها پادشاهی ایران را ملزم کردند که پادشاهی فقط باید بعد از فتحعلیشاه به پسرش عباسمیرزا و دیگر فرزندان عباسمیرزا برسد و از این طریق کاری کردند که محمدشاه، فرزند عباسمیرزا زمانی که به سلطنت برسد خود را مدیون روسها بداند و تأمینکننده منافع آنها در ایران باشد؟!
زندگی با ضربالمثلها
پدیدآور: غلامرضا حیدری ابهری؛ تصویرگر: سام سلماسی
ناشر: کتابک
تعداد صفحات: ۳۳۶
ضربالمثل، گونهای از سخن گفتن است که حکمت یا داستانی پندآموز را در قالب کنایه یا جملههای تمثیلی بیان میکند. از آنجا که ضربالمثلها، حاصل تجارب گذشتگان هستند، معمولاً یادگیری آنها به منزله داشتن فانوسی برای پیمودن مسیر تاریک و پرپیچوخم زندگی است. از طرفی معمولاً شنیدن نصایح، پندها و اندرزها برای کودکان خستهکننده است و در مقابل شنیدن آنها موضع دفاعی دارند، در صورتیکه ضربالمثل، سخنی شیرین و معمولاً شعرگونه است؛ همچنین استفاده از ضربالمثلها در کلام، یکی از فنون سخنوری و افزایش تأثیر کلام است.
معمولاً اگر حرفی را به همراه ضربالمثل بزنیم، علاوه بر اینکه مدت بیشتری در ذهن شنونده میماند، تأثیرگذاری بیشتری هم دارد. اگر کودک به همراه مثال و داستان با معنای ضربالمثل آشنا شود، تأثیرگذاری آن بیشتر و یادآوری آن آسانتر میشود. مثلاً ضربالمثل «عاقبت جوینده یابنده بود» را در نظر داشته باشید.
در ذیل توضیح این تمثیل، نویسنده کتاب، حجت الاسلام «حیدری ابهری»، به داستان آغاز نویسندگی خود اشاره کرده است. نویسنده به بیان این تجربه خود که از پذیرفته نشدن کتابهایش، در آغاز نویسندگی دلسرد نشده و بالاخره تلاش و کوشش نتیجه داده، پرداخته است. کودک با شنیدن این ضربالمثل و داستان مربوط به آن به ارزش تلاش پی میبرد. از طرفی در مواقع دلسردی با یادآوری ضربالمثل و همراهی داستان آن، امیدی تازه در دل او شکل میگیرد. کتاب «زندگی با ضربالمثلها» به ما آموزش میدهد که کِی و چهموقع آنها را استفاده کنیم.
این کتاب شامل ۴۴۵ ضربالمثل با توضیح تفصیلی و ۲۰۴ ضربالمثل با توضیح مختصر است. در ذیل هر ضربالمثل، حکایت مرتبط با هر ضربالمثل، ضربالمثلهای مشابه و همکاربرد نیز ذکر شده است. علاوه بر این، در کتاب بیش از ۱۰۰ تصویر جذاب و کارتونی از آقای «سام سلماسی» وجود دارد که به انتقال هر چه مؤثرتر پیام ضربالمثلها کمک بسیاری میکند.
چیدمان این ضرب المثلها بر اساس حروف الفبایی است و با ضربالمثلهایی نظیر آب از سرچشمه گلآلود است، آب به آبادانی میرود و آب در کوزه و ما تشنهلبان میگردیم، آغاز میشود و با ضربالمثلهایی نظیر درد کوهکوه میآید و مومو میرود، درِ دنیا همیشه به یک پاشنه نمیگردد، درِ دیزی باز است حیای گربه کجا رفته، ادامه مییابد و با ضربالمثلهایی نظیر یکی بِزا، فتحعلیخان بزا!، یکیتان من باشید، یکیتان نیممن و یکی چهارشنبه پول پیدا میکند و یکی گم میکند، پایان مییابد.