به گزارش نبض وطن به نقل از ایسنا، مهدی فکور درباره به فروش رسیدن پایان‌نامه‌های فارغ‌التحصیلان دانشگاه تهران در سایت‌های مختلف و شبکه‌های اجتماعی، گفت: درباره این موضوع اگر به صورت خاص شکایتی وجود دارد، می‌توانیم بررسی کنیم ولی به‌طورکلی برای واگذارکردن پایان‌نامه‌ها، قوانین بالادستی وجود دارد. این امر براساس فصل سوم آئین‌نامه ثبت، اشاعه و صیانت از حقوق پدیدآوران پارساها (پایان‌نامه‌ها / رساله‌ها) امکان‌پذیر است.
وی خاطرنشان کرد: ماده‌هایی از این آئین‌نامه به نحوه قراردادن پارساها (پایان‌نامه‌ها / رساله‌ها) در سامانه‌های ایرانداک می‌پردازد ولی موضوع مهم این است که باید مدتی حدود یک سال‌ونیم تا سه سال از زمان دفاع پایان‌نامه بگذرد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه دانشگاه تهران قطعاً خارج از قوانین عمل نمی‌کند، گفت: اگر مواردی از فروش پایان‌نامه وجود داشته یا پایان‌نامه یا رساله‌ها در اختیار سایر افراد قرار داده‌شده، در چارچوب آئین‌نامه‌ها بوده است.
وی با اشاره به اینکه مالکیت معنوی پارساهای نگارش‌شده در دانشگاه تهران در اختیار این مرکز است، تصریح کرد: اساتید و دانشجویان می‌توانند مقاله‌ها و پتنت‌های مستخرج از پارساها را با نام دانشگاه تهران ارسال و ثبت کنند.
پارساها پس از یک سال‌ونیم تا سه سال در دسترس عموم قرار می‌گیرند
فکور درباره اینکه آیا دانشجویان از اینکه دانشگاه پایان‌نامه‌هایشان را در دسترس عموم قرار می‌دهد، اطلاع دارند، گفت: ما تابع قوانین بالادستی هستیم. اگر وزارت علوم آئین‌نامه‌ای در این خصوص داشته باشد، همان را رعایت می‌کنیم. بعد از یک سال‌ونیم تا سه سال پارساها در دسترس عموم قرار می‌گیرند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا پایان‌نامه‌ها در سامانه‌های ایرانداک هم در دسترس قرار می‌گیرد، توضیح داد: برای مشابهت‌یابی قانونی داریم که دانشجویان باید قبل از دفاع و قبل از ارائه پروپوزال فایل پایان‌نامه را در این سامانه‌ها آپلود و درصد مشابهت را اعلام کنند تا بعداً بتوانند مجوز دفاع بگیرند. این موضوع در سامانه گلستان انجام می‌شود، بنابراین همه پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها را در این سامانه آپلود می‌کنیم.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تهران درباره اینکه آیا پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها در ایرانداک به فروش می‌رسد یا خیر، گفت: ایرانداک هم تابع آئین‌نامه مذکور است.
وی افزود: به‌هرحال موضوع اشاعه پارساها باید قوانین مدون به نفع دانشگاه‌ها و پدیدآورندگان داشته باشد که این موضوع در نشست شورای معاونان پژوهشی دانشگاه‌های منطقه یک که با حضور معاون پژوهشی وزیر علوم برگزار می‌شود، مطرح خواهد شد.
سهم دانشجو از فروش پایان‌نامه چقدر است؟
فکور درباره حق دانشجو و استاد در تألیف پایان‌نامه و اینکه آیا سهمی برای دانشجو از فروش پایان‌نامه در نظر گرفته‌شده است، گفت: تعهدنامه‌ای تحت عنوان «تعهدنامه اصالت اثر» داریم که در ابتدای رساله و پایان‌نامه می‌آید.
این تعهدنامه پنج بند دارد که در بند پنجم آن عنوان شده که کلیه حقوق مادی و معنوی پایان‌نامه و رساله متعلق به دانشگاه تهران است و دانشجو متعهد می‌شود که هرگونه بهره‌برداری و نشر هرگونه آثار حاصل از این تحقیق اعم از چاپ کتاب، مقاله، ثبت اختراع در زمان دانشجویی یا بعد از فراغت از تحصیل با کسب اجازه از استادان راهنما، مشاوران و حوزه پژوهشی دانشکده باشد. بنابراین تصریح شده که کلیه حقوق مادی و معنوی برای دانشگاه تهران است.
وی ادامه داد: بخشی از حقوق مالکیت اثر، مربوط به فروش پایان‌نامه است که مبلغ آن زیاد نیست و در صورت فروش صرف توسعه زیرساخت‌های کتابخانه مرکزی در بخش پارساها می‌شود. بخش دیگر از این حقوق، حقوق معنوی مانند ثبت اختراع، مقاله است که واقعاً این‌ها اهمیت زیادی دارند.
معاون پژوهش و فناوری درباره این حقوق معنوی، توضیح داد: اگر افراد بخواهند ایده‌شان را به محصولی تبدیل کنند، آن‌ها را از طریق پارک علم و فناوری حمایت می‌کنیم.
وی تصریح کرد: پایان‌نامه نیز همانند سایر آثار علمی ازجمله کتاب و مقاله است و باید در اختیار افرادی که در این حوزه تحقیق می‌کنند، قرار گیرد.
