پویش مردمی “نه به آتش‌زدن پوشال برنج” آغاز راهی برای رسیدن به هوای پاک در لنجان

به گزارش نبض وطن، این روزها کم‌کم برداشت برنج از شالیزارهای شهرستان لنجان آغاز شده و یکی از دغدغه‌های شهروندان شهرهای این شهرستان آتش زدن بقایای کاه و کلش برنج و دودآلود شدن هوای منطقه است.
سال‌ها است کارشناسان صنف کشاورزان شهرستان لنجان و غیره برای مقابله با این پدیده، وارد میدان شده‌اند تا کشاورزان را از پیامدهای منفی آتش‌زدن بقایای کاه و کلش اراضی کشاورزی مطلع کنند و ثمره آن نیز کاهش این مهم بوده است.
اما همچنان برخی از کشاورزان حاضر هستند به بهای آماده شدن سریع‌تر اراضی کشاورزی خود برای کشت دوم، به زمین حاصلخیز آسیب وارد کنند و حقوق اجتماعی دیگران را نادیده بگیرند و این در حالی است که کارشناسان امر معتقد هستند سوزاندن پوشال به علت دود حاصله همانند سایر آلاینده‌های هوا برای افراد دارای نقص سیستم ایمنی، کودکان، مادران باردار و سالمندان مضر است و بیماری‌های تنفسی را تشدید می‌کند.
صادق سلیمیان از شهروندان در این باره گفت: مردم شهرستان لنجان سال‌ها است از آلایندگی صنایع بزرگ فعال در شهرستان لنجان رنج می برند ولی از اواخر شهریور تا اواخر مهر بوی پوشال سوخته نیز معضلی است که به این مشکل چندین ساله افزوده می‌شود و ساکنان این شهرستان را آزار می‌دهد.
محسن انصاری دیگر شهروند لنجانی اظهار کرد: متاسفانه هیچ ارگانی در شهرستان آن گونه که باید مسئله آتش زدن کاه و کلش اراضی کشاورزی را جدی نمی‌گیرد و شاید تنها در ماه شهریور به نصب چند بنر در کنار مزارع برنج با این مسئله برخورد می‌کنند و برنامه دقیقی برای برخورد با متخلفان ندارند.
این شهروند لنجانی افزود: برخی اوقات به ویژه در شب که آتش به باقی‌مانده کاه و کلش برنج می‌اندازند نفس کشیدن در شهر سخت می‌شود و این مسئله جای تعجب دارد که چرا برخی افراد که حتی مالکیت اراضی را ندارند پوشال‌های باقی مانده در اراضی کشاورزی را به آتش می‌کشند و باعث ناراحتی دیگران می‌شوند.
محمد نیز بیان کرد: با شروع فصل کشت برنج زیبایی‌های منحصر بفردی را تا به ثمر نشستن آن در شهرها و روستاهای شهرستان لنجان شاهد هستیم چراکه نه تنها زیبایی بصری را در شالیزارها رقم می‌زند بلکه هوا نیز از لطافت خاصی برخوردار شده و عطر برنج فضا را فرا می‌گیرد اما در زمان برداشت محصول از شالیزارها جنبه‌های متفاوتی از کشاورزی را مشاهده می‌کنیم که تمام زیباها را زیر سوال می‌برد.
وی با بیان اینکه برخی این تصور را دارند که با سوزاندن پوشال‌ برنج کرم ساقه‌خوار که از آفت‌های شالیزارهای برنج است از بین می‌رود، گفت: برخی از کشاورزان با بی‌توجهی به سلامتی مردم و با هدف پاکسازی و آماده‌سازی هر چه سریع‌تر زمین برای کشت بعدی و یا از بین بردن کرم ساقه‌خوار اقدام به ایجاد حریق در اراضی کشاورزی می‌کنند که این کار تهدیدی اساسی برای بهداشت عمومی و سلامت مردم است.
این شهروند لنجانی بیان کرد: به دلایل مختلف خصوصا موقعیت سوق الجیشی برخی اراضی کشاورزی شهرستان لنجان جمع‌آوری پوشال در زمین‌های کشاورزی هزینه‌هایی است که بعضا برخی از کشاورزان قادر به پرداخت این هزینه‌ها نبوده و یا سختی بسیاری را برای آنان به همراه دارد چرا که دستگاه پرس کاه و کلش برنج نمی‌تواند در اراضی آنان حضور یابد از این رو متاسفانه کاه و کلش باقی‌مانده در شالیزار‌ها را به آتش می‌کشند.
وی گفت: امروز در ذهن بسیاری از ساکنان شهرستان لنجان این سوال مطرح است که برخورد مسئولان و دستگاه‌های نظارتی با متخلفان برای جلوگیری از این معضل تا چه میزان موثر بوده و آیا برای فرهنگ‌سازی اصولی در این زمینه، اقدامی صورت گرفته یا خیر؟
میلاد موذنی نایب رئیس صنف کشاورزان در این زمینه اظهار داشت: براساس برخی مباحث ارائه شده در سال‌های دور، راه حل اشتباه سوزاندن بقایای کاه و کلش برنج برای رهایی از کرم ساقه‌خوار به کشاورزان منطقه ارائه شده بود و این رهنمود نادرست آن چنان در ذهن کشاورزان ریشه دواند که هر چه در چند سال اخیر مروجان و کارشناسان جهاد کشاورزی و غیره شالیکاران را از این عمل منع کردند باز هم راه به جایی نمی‌بردند. تذکرات متعدد محیط زیست نیز به دلیل عدم آگاهی لازم کشاورزان بی‌اثر باقی می‌مانده است.
وی افزود: آتش‌زدن بقایای ساقه‌های برنج باقی‌مانده در اراضی کشاورزی، علاوه بر اینکه چهره نازیبایی را در شالیزارها رقم وزند قطعا باعث بروز مشکلات زیست محیطی زیادی برای مردم و اکوسیستم منطقه شده همچنین حاصلخیزی خاک را به شدت کاهش می‌دهد.
راه‌اندازی پویش “نه به آتش‌زدن پوشال‌های برنج”
نایب رئیس صنف کشاورزان تصریح کرد: تحقیقات نشان می دهد که بقایای گیاهی از جمله برنج، گندم، جو و غیره یک منبع تجدیدپذیر طبیعی و مهم و سرشار از مواد مغذی گیاهی بوده که می‌تواند همراه با کودهای شیمیایی برای اصلاح خاک و بهبود تغذیه گیاهی مورد استفاده قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه سوزاندن بقایای گیاهی سبب تخریب بافت و ساختمان خاک می‌شود، عنوان کرد: کارشناسان معتقد هستند سوزاندن بقایای باقی‌مانده ساقه‌های برنج موجب کاهش جذب عناصر غذایی توسط ریشه‌ها، کاهش ظرفیت نگهداری آب در خاک، کاهش راندمان مصرف آب، کاهش نفوذپذیری خاک و کاهش فعالیت میکروارگانیسم‌های خاک می‌شود.
موذنی با بیان اینکه آتش‌زدن بقایای ساقه برنج علاوه بر نابودی میکروارگانیزم‌های خاک، احتمال آتش گرفتن مزارع همجوار را افزایش می‌دهد، بیان کرد: در حال حاضر تامین علوفه و خوراک موردنیاز دام ‌برای بسیاری از دامداران با مشکل روبه‌رو است برهمین اساس می‌توان گفت یکی دیگر از مضرات سوزاندن بقایای ساقه‌های برنج دامن زدن به این مسئله است و با مدیریت این مهم می‌توان درصد قابل توجهی از کمبود علوفه را برطرف کرد.
وی خاطرنشان کرد: در این میان باید به این نکته نیز توجه داشت که حقوق شهروندی و اخلاق اجتماعی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند از این رو نیاز است روی فرهنگ جامعه کار کرد و امید داشت با انجام اقدامات فرهنگی بازخوردهای مثبت را شاهد باشیم و یکی از مسائلی که نیازمند فرهنگ‌سازی است، آتش‌زدن بقایای برنج در شالیزارهای شهرستان لنجان است.
وی با بیان اینکه پویش‌های مردمی همواره در ترویج فرهنگ نوع دوستی، عبور از بحران‌های مختلف و همچنین کاهش بحران‌های زیست محیطی نقش‌آفرین بوده و هستند، یادآور شد: بررسی مشکلات پیش روی شهرنشینی نشان می دهد که امروز بیش از هر زمان نیازمند توسعه و رشد فرهنگ زیست محیطی و زندگی مسالمت‌آمیز مردم با محیط زیست هستیم از این رو تصمیم گرفتیم پویش “نه به آتش‌زدن پوشال‌های برنج” را در شهرستان فعال کنیم.
این فعال اجتماعی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگسازی سه رکن مهم در حفظ محیط زیست و آشتی با طبیعت و زیست بوم به شمار میآید باید از ظرفیت‌های مهم پویش‌های مردمی در توسعه این سه رکن مهم بهره‌مند شد چرا که پویش‌های مردمی و کمپین‌های خودجوش که در پی این پویش‌ها راه‌اندازی خواهند شد تلاش می‌کنند سهم مشارکت اجتماعی مردم در رفع معضلات و کاهش آسیب‌های زیست محیطی را ارتقاء ببخشند.
وی اظهار داشت: رسانه‌ها نیز نقش بسیار مهمی را در ترغیب اقشار مختلف مردم به منظور مشارکت هر چه بیشتر در این پویش مردمی ایفا می‌کنند و امیدواریم با تحقق این مهم بتوانیم با حرکت در این مسیر شاهد کاهش حداکثری آتش زدن کاهش و کلش باقی مانده در اراضی کشاورزی و در نهایت رسیدن به هوای پاک در این منطقه باشیم.
سوزاندن باقیمانده ساقه‌های برنج معضل زیست محیطی است
فاطمه محمدی رئیس اداره محیط ‌زیست لنجان در زمینه معضل سوزاندن باقیمانده ساقه‌های برنج در فصل برداشت اظهار داشت: اصل سوزاندن باقیمانده ساقه‌های برنج در فصل برداشت یک معضل زیست محیطی است که هر ساله مردم شهرستان با آن روبه‌رو هستند.
وی افزود: از اواخر شهریور تا اواخر مهر همواره آلودگی ناشی از سوزاندن پوشال برنج مشکلی بوده که مردم با آن دست‌وپنجه نرم می‌کردند از این رو با کمک جهاد کشاورزی شهرستان به این حوزه نیز ورود پیدا کردیم حتی این مسئله از طریق دادگستری دنبال شد تا بتوانیم این مشکل را نیز برطرف کنیم.
رئیس اداره محیط‌ زیست لنجان بیان کرد: باید توجه داشت مزرعه یک اکوسیستم طبیعی است و وجود موجودات زنده ذره‌بینی مانند قارچ‌ها و کرم‌ها و غیره باعث تولید مواد مغذی برای خاک کشاورزی می‌شوند و یکی از مشکلات جدی آتش زدن بقایای محصولات نابودی این میکروارگانیسم ها شده که باعث کاهش مواد مغذی خاک می‌شود.
وی با بیان اینکه براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته با برگزاری گشت‌های مشترک، متخلفان شناسایی و به مراجع قضائی معرفی می‌شوند، تصریح کرد: ماده ۲۰ قانون هوای پاک مصوب ۱۳۹۶ سوزاندن بقایای گیاهی در اراضی ممنوع و متخلفان حسب مورد به جزای جزای نقدی درجه شش موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی محکوم می شود.
محمدی با بیان اینکه طی سال‌های اخیر حجم آتش‌زدن کاه و کلش در سطح شهرستان تقلیل یافته به گونه‌ای که طی سه سال از ۷۰ پرونده تخلف به ۱۸ پرونده کاهش یافت، بیان کرد: آموزش‌های ارائه شده، نصب بنرها آموزشی و غیره در زمینه فرآوری کاه و کلش برنج در کاهش این گونه تخلفات موثر بوده است و قطعا حمایت از پروژه‌های تبدیلی مانند تخته فیبر، کمپوست‌سازی و غیره از پوشال می‌توان از راهکارهای تاثیرگذار در جلوگیری از سوزاندن کاه و کلش قلمداد کرد.
وی خاطرنشان کرد: با عنایت به اینکه برخی فعالیت‌ها می‌تواند تاثیرات جبران‌ناپذیری در حوزه محیط زیست داشته باشد، برهمین اساس باید فرهنگ‌سازی گسترده‌تری در این باره انجام شود و استفاده از پویش‌های مردمی در این زمینه می‌تواند تاثیرگذار باشد، بنابراین امیدوارم پویش “نه به آتش زدن پوشال‌های برنج” بتواند زمینه‌ساز بسیاری از فرهنگ‌سازیی‌ها در حوزه محیط زیست باشد و امسال شاهد سوزاندن ضایعات کشاورزی و پوشال برنج در سطح شهرستان نباشیم.