گزارش تکان دهنده سازمان محیط زیست درخصوص آلایندگی کارخانه ذوب آهن اصفهان +اسناد

به گزارش نبض وطن، در ماه های پایانی مجلس دهم طرح مباحثی در خصوص آلایندگی ذوب آهن از سوی نماینده مردم لنجان در مجلس شورای اسلامی در فضاهای مختلف مطرح می شد این موضوع ما را برآن داشت تا در روزهای پایانی مجلس دهم به سراغ «محسن کوهکن» رفته تا با او به گفت و گو نشسته تا اطلاعات بیشتری درخصوص مباحث مطرح شده از سوی وی و گزارش سازمان محیط زیست کسب کنیم که به بهانه فرا رسیدن روز جهانی محیط زیست این گفت و گوی متفاوت را می خوانید:
از چه زمان پیگیر مباحث آلایندگی و مشکلات زیست محیطی کارخانه ذوب آهن بودید؟
در چهار دوره‌ای کها بنده به عنوان نماینده مردم شهرستان لنجان در مجلس شورای اسلامی حضور داشتم همواره به مسائل زیست محیطی شهرستان نگاهی ویژه داشته و حل مشکلات زیست محیطی مراکزی که به عنوان منشاء آلایندگی شناخته می شدند را بدور از هرگونه تندروی و یا کندروی پیگیری می کردم تاحل اینگونه مسائل به سرانجام برساند.
آیا پیگیری های شما و شفاف سازی های صورت گرفته در خصوص روند فعالیت های زیست محیطی کارخانه ذوب آهن تنها به دور مجلس دهم باز می گردد؟
خیر، عدم توجه برخی کارخانه ها به مسائل زیست محیطی، سلامت مردم در معرض خطر قرار می گیرد و در چنین شرایطی نمی توان درخصوص پیگیری حل مشکلات زیست محیطی انها تعلل کرد. برهمین اساس از ابتدای امر جلسات بسیار زیادی را در خصوص حل مشکلات زیست محیطی کارخانه ذوب آهن اصفهان برگزار کردیم.به خوبی بخاطر دارم که در زمان مدیریت دکتر بانکی، شرکت سهامی ذوب اهن اصفهان بدون اخذ مجوزات لازم سازمان حفاظت محیط زیست کلنگ ساخت فولاد سبا را بر زمین زدند با توجه به اهمیت موضوع به صورت حضوری نیزاعتراض خود را به این مسئله بیان کردم و حتی این حرکت باعث درگیری لفظی نیز با مدیران وقت این کارخانه شد.در آن زمان توسعه ذوب آهن به سمت شرق و جنوب بود که عمدتا بافت مسکونی شهرهای همجوار کارخانه ذوب اهن از جمله باغشاد،زاینده رود، چمگران و زرین شهر در این قسمت ها مستقر بودند و این مسئله سلامت مردم را تحت تاثیر قرار می داد.
قبل از کلنگ زنی فولادسبا نظر منفی سازمان حفاظت محیط زیست را در خصوص مشکلات زیست محیطی آن اخذ کرده بودم اما این پروژه برخلاف قوانین و مقررات اجرایی شد.
علت اصلی پیگیری های مباحث زیست محیطی کارخانه ذوب اهن با اغاز فعالیت مجلس دهم چه بود؟
زمانی که از سوی مردم شهرستان لنجان به عنوان نماینده آنان در مجلس دهم انتخاب شدم، احساس کردم برای حل مباحث زیست محیطی کارخانه ذوب اهن باید فشار بیشتری برانان وارد شود چراکه متاسفانه طی سالیان گذشته هیچگاه مباحث زیست محیطی جزء اولویت های این صنعت نبود.
برهمین اساس ابتدا از طریق تعامل پیگیر مطالبات زیست محیطی این کارخانه شدیم و این مسئله نیز از زمان مدیرعامل سابق رقم خورد و در زمان مدیرعامل فعلی نیز ادامه داشت.تنها خواسته ما نیز این بود، کارخانه ذوب آهن، نظر تنها سازمان و موسسه قانونی که حق اظهار نظر در خصوص مباحث زیست محیطی را دارد جلب کند و نظرات و مطالبات زیست محیطی، سازمان محیط زیست از سوی صنعت بزرگ ذوب آهن اصفهان اجرایی شود.
هر زمان در مورد مباحث زیست محیطی شرکت سهامی ذوب اهن سوالی پرسیده می شود بحث درختان و فضای سبز کارخانه به میان می اید، نظر شما در این خصوص چیست؟
قطعا شرکت سهامی ذوب آهن اقداماتی را در خصوص مباحث زیست محیطی انجام داده است،اما طرح واقعیت ها و بررسی عملکرد زیست محیطی این کارخانه نباید سبب شود برخی افراد اقدام به سوء استفاده از مباحث مطرح شده داشته باشند و به فرافکنی بپردازند.
زمانی که درخصوص مشکلات زیست محیطی کارخانه ذوب آهن سخن به میان می آید انان صحبت از فضای سبز و درختان
غرس شده به میزان ۱۶ هزار و ۵۰۰ هکتار می کنند، حال انکه انتظار می رود کارشناسان امر در این خصوص اظهار نظر کنند که آیا فضا سبز موجود اثری درمورد از بین بردن آثار مخربی که در گزارش سازمان محیط زیست بیان شده است دارد یا خیر؟
باید سوال کرد آیا بطور کلی درخت، خصوصا درختانی که کارخانه ذوب اهن از انها سخن به میان می آورد می توانند آثار مواد سمی چون اکسیدهای نیتروژن، آمونیاک، فتل و … را ازبین ببرد؟
در همه ادوار پس از انتقاد در خصوص مباحث زیست محیطی کارخانه ذوب آهن، روابط عمومی این کارخانه دست به قلم شده وفضای سبز این مجموعه را به رخ مردم و ساکنین منطقه کشیده است، که هیچ مجموعه ای در خاورمیانه وجود ندارد که به این میزان محیط پیرامونی خود را درختکاری کرده باشد. باید به این نکته نیز توجه داشت که نفس این درختکاری‌ها نیز چنانچه مبنای حل مباحث و مشکلات زیست محیطی را داشته باشد به این معناست که این مجموعه به خوبی از عوارض مواد الاینده خود مطلع است.
از طرفی چنانچه ۱۶ هزار هکتار درختی که بیش از دو دهه گذشته غرس شده اند می توانستند مشکل زیست محیطی کارخانه ذوب اهن را برطرف سازند دلیلی نداشت سازمان محیط زیست در سال ۱۳۹۷ گزارش تکان دهنده ای را از وضعیت ناهنجار آلوده کردن محیط زیست و به خطر انداختن سلامت مردم توسط این مجموعه منتشر شود.
از طرفی ذوب اهن نباید مدعی باشد که لاگون های خود را خشکانده چراکه این لاگون ها در زمان رژیم پهلوی احداث شده بودند و در آن زمان جان مردم برای آن رژیم به اندازه ای بی ارزش بود که پساب صنعتی کارخانه که حاوی مواد سمی بودند را در ارتفاعات زرین شهر نگهداری می کردند اما نگاه نظام مقدس جمهوری اسلامی با رژیم پهلوی فاصله فراوانی داشته و در این نظام مردم را ولی نعمتان خود می دانند.
به نظر شما آیا عمر بالای کارخانه ذوب اهن و تحریم تاثیری بر روند حل مسائل زیست محیطی کارخانه ذوب اهن داشته است؟
طرح چنین مسائلی قابل قبول نیست چرا صنایع مختلفی را از نزدیک مشاهده کرده ایم که با ظرفیت های بسیار بالاتر از کارخانه ذوب اهن با روش احیاء مستقیم و غیر مستقیم مشغول فعالیت هستند اما هیچگونه آلایندگی نداشتند و با در اختیار داشتن تاییدیه سازمان محیط زیست به عنوان صنعتی سبز و همراه با محیط زیست مشغول فعالیت هستند. از طرفی تحریم ها نباید باعث بهانه تراشی شود، چراکه در زمانی کارخانه ذوب اهن قراردادی را با کشور کره را به امضاء رساند که موفق نبودند،در مرحله بعد با کشور المان وارد مذاکره شدند و قراردادی را منعقد کردند که موفقیت هایی نیز بدست آوردند و باید گزارش داده شود و شفاف توضیح دهند چرا آن روند را ادامه نداند همچنین چرا پیشنهاداتی که برخی مهندسان جوان ایرانی به انها می دادند مورد توجه قرار نگرفت؟!
با توجه به پیگیری های انجام شده آیا این مهم به نتیجه قابل قبولی منتهی شده است؟
جلسات متعددی در دوره دهم مجلس شورای اسلامی که به عنوان نماینده مردم انتخاب و مشغول به پیگیری مطالبات به حق مردم و خدمت رسانی آنان بودم برگزار شد. عموما وعده های پوچ و بدون عمل از سوی شرکت سهامی ذوب اهن در خصوص حل مباحث زیست محیطی داده شد و هیچ چیزی در خصوص عمل به تعهدات این مجموعه بر روی کاغذ به نگارش درنیامد تا بتوان در برنامه ای زمانبندی شده این تعهدات را پیگیری کرد.
در سال ۱۳۹۶ به این نتیجه دست پیدا کردم که این موضوع را باید از سمت ریاست جمهوری دنبال کنم چراکه اداره کل محیط زیست استان اصفهان تذکرات مختلفی را درخصوص مشکلات زیست محیطی به ذوب آهن ارائه کرده و پس از انکه به نتیجه مطلوب دست نیافتند شکایتی را نیز در دستگاه قضا مطرح کرده بودند اما متاسفانه آنان همچنان مسیر خود را طی می کردند.
باید توجه داشت سازمان محیط زیست استان اصفهان در گذشته نیز شکایتی را از کارخانه ذوب آهن داشته است که این شکایت منجر به صدور هفت میلیون تومان جریمه نقدی شده بود، جریمه ای که برای کارخانه ای همچون ذوب اهن با اعداد و ارقام قابل توجه به دست آمده از فروش محصولات عددی به شمار نمی آید.
برهمین اساس در قالب تذکر به رئیس جمهور مکاتبه ای انجام گرفت که در نهایت از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و با رونوشت معاون ریاست جمهوری این گزارش برای بنده ارسال شد.
تاریخ این گزارش به سال ۱۳۹۷ بازمی گردد، در ان زمان این گزارش علنی نشد چراکه امیدوار بودیم از طریق حمایت از سازمان حاظت محیط زیست، دستگاه قضایی شهرستان لنجان براساس قانون و تکلیفی که بر عهده دارد در خصوص مباحث زیست محیطی وضعیت آلایندگی ذوب اهن تصمیمات لازم را اتخاذ کند و در اواخر سال ۱۳۹۷ نیز با اتکا به این گزارش دادسرای عمومی شهرستان لنجان قرار مجرمیت را برای ذوب اهن صادر کرد.
نتیجه صدور حکم قرار مجرمیت چه بود؟
متاسفانه باید بگویم به مسائل زیست محیطی و سلامت مردم شهرستان لنجان به میزانی بی توجه شد که بعد از گذشت دو سال هیچ گزارشی مبنی بر برخورد دستگاه قضا در خصوص مسائل زیست محیطی ذوب اهن به بنده و یا هر مسئول دیگری ارائه نشد. البته اتفاق ناگواری نیز در زمان ریاست و دادستان قبلی دادگستری شهرستان لنجان رخ داد و همزمان با پیگیری قضایی و مباحث داغ زیست محیطی کارخانه ذوب اهن، مکاتبه ای با این کارخانه صورت پذیرفته بود و شرکت سهامی ذوب اهن ۱۵۰ میلیون تومان برای نصب دوربین به این مجموعه هدیه کرده است. پس از اطلاع از موضوع درهمان زمان این مسئله را به ریاست محترم قوه قضائیه منعکس کردم و مطمئن هستم که ایشان برخورد لازم و قانونی را در این خصوص خواهند داشت چراکه به هیچ عنوان زیبنده نیست که دستگاه قضایی از یک کارخانه بزرگ و مدیرعاملی که در مظان اتهام قرار دارند مبلغی را برای افزایش ضریب امنیتی مجموعه خود دریافت کند.
باید توجه داشت مقرر شده بود مدیرعامل و دیگر مدیران ذوب اهن به دستگاه قضایی خوانده شوند و حداقل تعهدی از انان برای انجام اقدامات زیست محیطی در زمان مشخص اخذ و مکتوب شود که متاسفانه این اتفاق نامیمون رخ داد.
چه شد که تصمیم به انتشار عمومی گزارش سازمان محیط زیست در خصوص آلایندگی های ذوب اهن گرفتید؟
زمانی این گزارش علنی می شود که پیگیری های چند ساله، شکایت به دستگاه قضایی و… مشکلات زیست محیطی کارخانه ذوب اهن را مرتفع نساخت و مطمئن شدیم که مدیران این کارخانه به دنبال حل مشکلات زیست محیطی ذوب اهن اصفهان نبوده و علت ان نیز این است که مدیرعامل فعلی شرکت سهامی ذوب اهن گزارش مکتوب و مفصلی را برای رئیس مجلس دهم ارسال کرده بودند (این مکاتبه نیز در اختیار بنده قرار دارد که به صورت محرمانه ارسال شده است)و باید گفت در این گزارش کلیه اقداماتی که برای به خوبی اداره شدن کارخانه ذوب آهن انجام گرفته بود به نگارش درآمده بود اما حتی یک بند درخصوص اقدامات زیست محیطی و کاهش آلایندگی ها و یا برنامه آنها در خصوص کاهش مشکلات زیست محیطی بیان نشده بود.
از طرفی کارخانه ذوب آهن متعهد شده بود در برنامه ای زمانبندی شده کلیه دریچه های واحد کک سازی را که به علت فرسودگی و گذشت زمان دچار فرسودگی و… شده بودند و برخی مواد آلاینده از انها خارج می شود را تعویض کنند و قطعا اگر این مهم به درستی محقق شده بود حتما همانند برخی اقدامات خود آن را در بوق و کرنا می کردند.
همچنین دیگر زمان ان رسیده است که ساکنین شهرستان لنجان بدانند کارخانه ذوب اهن چه بلایی برسر انان می آورد و انان خود، تصمیمات لازم را اتخاذ کنند که آیا از این شهرستان مهاجرت خواهند کرد و یا تحت فشار افکار عمومی آقایان به این نتیجه خواهند رسید که حل مشکلات زیست محیطی کارخانه ذوب اهن باید به عنوان اولویت نخست این مجموعه دنبال شود؛البته مسئولان کارخانه ذوب اهن از مدیرعامل گرفته تا دیگر مدیران این مجموعه ساکن منطقه نیستند که این مسئله به عنوان دغدغه نخست انها مطرح باشد.
ثمره بعدی انتشار این گزارش آن است که بعضی از آقایان که در شهرستان مسئولیتی را بر عهده دارند وقتی مدیرعامل کارخانه ذوب اهن در جلسه انان حضور یافته و یا انان در جلسه ای که ایشان حضور دارند حاضر می شوند به دلیل اینکه افرادی با انتظار کم هستند سریعا از ایشان تشکر و قدردانی نکنند و قبل از هر چیز واقعیت های کارخانه ذوب آهن را بدانند و با خود فکر کنند آیا کارخانه ای با چنین وضعیت نگران کننده درخور تقدیر است یا باید توبیخ شود!
اطمینان دارم پس از انتشار این گزارش مردم از ائمه محترم جمعه نیز انتظار خواهند داشت صدای رسای انان در پیگیری این مسئله باشند تا با طرح موضوع ، افکار عمومی از مسیری کاملا قانونی و برمبنای اخلاق ذوب آهن را تحت فشار قرار داده تا این مجموعه با حرکت در مسیر حل مشکلات زیست محیطی خود در برنامه ای مشخص و زمانبندی شده نظر سازمان حفاظت محیط زیست را تامین کند.
امیدواریم به دنبال نشر این گزارش مطالبه همگانی مردم شهرستان لنجان این باشد که ذوب اهن تعهدی کتبی را به امضاء برساند که ابتدا به حل مشکلات زیست محیطی پرداخته و بعد از آن هزینه های دیگر را انجام دهد قطعا اگر این مطالبه به حق مطرح و دنبال شود آقایان به خود آمده و قدم هایی را برای کاهش الودگی برخواهند داشت.
بنده نیز عنوان کسی که در این شهرستان به دنیا آمده و اجدادم متعلق به این منطقه هستند این مسئله را همراه با مردم شریف شهرستان لنجان دنبال خواهم کرد تا آقایان دست از لجاجت و بی اعتنایی به مسائل زیست محیطی خود بردارند.
سخن پایانی.
معنا و مفهوم این گزارش که قصد داریم برای مردم شهرستان لنجان منتشر کنیم آن است که انان بدانند آلایندگی این صنعت چه بلایی بر سرآنها آورده از طرفی باید گفت این گزارش محرمانه نبوده و افرادی که از قوانین اطلاعات لازم را ندارند اقدام به فرافکنی نکنند که انتشار چنین نامه ای منع قانونی دارد از طرفی مردم خصوصا ساکنین شهرستان لنجان باید بدانند این صنعت چه مشکلاتی را برای انان به وجود آورده و به وجود خواهد آورد و بی انصافی است که این صنعت حق مردم منطقه را ادا نکرده و حل مسائل زیست محیطی خود را به خوبی دنبال نکند.